مفهوم و قلمرو مسئولیت مدنی داوران

در کنار دستگاه قضایی، از مراجع رسیدگی به دعاوی ،« نهاد داوری » در اکثر نظام های حقوقی شناخته شده است. در برخی کشورها قضات در مقام رسیدگی به دعاوی به طور مطلق یا محدود، مسئولیتی برای جبران خسارت وارده به طرفین دعوا ندارند. در حقوق ما نیز قضات تحت شرایط خاصی وفق اصل 171 قانون اساسی، اگر در راستای رسیدگی موجب ورود ضرر به اصحاب دعوا شوند و منشا ورود ضرر اشتباه یا قصور قاضی باشد، مسئولیتی برای جبران خسارات وارده نخواهند داشت. بدیهی است چنان چه علت ورود ضرر، تقصیر عمدی توام با قصد یا علم و آگاهی قاضی در ورود ضرر باشد، بی گمان مسئولیت مدنی بر او تحمیل خواهد شد. حال آیا داوران که همانند قضات در مقام رسیدگی به دعاوی برمی آیند، نیز از امتیاز اصل 171 قانون اساسی برخوردار می باشند و یا بالعکس، داوران به هر شکل مسئول جبران خسارت وارده بر طرفین دعوا می باشند؟ در مقاله ی حاضر، این موضوع را بررسی خواهیم کرد که آیا داوران به واسطه ی ضرر وارده به اصحاب دعوا مسئولیت مدنی خواهند داشت؟ و آیا از امتیاز اصل 171 قانون اساسی بهره مند نمی باشند؟ کوتاه آن که مفهوم و قلمرو مسئولیت داوران، دارای جنبه ی خاصی بوده و دامنه ی آنان، متفاوت از آن چیزی است که در قواعد عام مسئولیت مدنی بیان می گردد. abstract arbitration institutions, alongside judicial organizations, are the investigative authority into claims in the most legal systems. in some countries, a judgment made on the investigator’s authority into a claim has no responsibility for compensating the parties' loss, whether limited or absolute. according to principle 171 of iran's constitution, if a judge causes a loss to a litigant and it is due to the neglect or mistake of the judge, there is no responsibility for compensation. if the loss has been caused with the judge's intention and is deliberate, civil responsibility would without question be imposed on him. now that arbitrators like the judges investigate the claim, are they also placed under the terms of principle number 171 or vice versa? in this essay we discuss how judges have civil responsibility for the losses sustained by parties to a claim and under what circumstances they are not liable under principle 171. therefore the scope of the judge's responsibility contains a specified aspect and it is different from that under the general rules of civil liability. keywords: arbitrator, civil, loss, claim.